//

Framhaldsskólanemendur kjósa í skuggakosningum um allt land!

Skuggakosningar eru kosningar þar sem framhaldsskólanemar kjósa sína fulltrúa á Alþingi og munu endurspegla vilja nemenda um allt land. Skuggakosningar fara fram í fjórða sinn hér á landi þann 9. september. Niðurstöður verða gerðar opinberar eftir að kjörstöðum lokar á kjördag alþingiskosninga, 25. september.

Kynslóðin sem kýs ekki?

Ungt fólk skilar sér síður á kjörstað og sú staðreynd ógnar bæði samfélagsstöðu þeirra og lýðræðinu. Í sveitarstjórnarkosningunum árið 2014 var kjörsókn eftir aldri skrásett í fyrsta sinn. Slökust var þátttaka ungs fólks á aldrinum 20-24 ára, var hún aðeins 45,4%. Lýðræðisátakið #ÉgKýs varð til því  ljóst var að bregðast þurfti við, svo ekki yrði alvarlegur lýðræðishalli á milli kynslóða.

Meginmarkmiðið #ÉgKýs herferðarinnar er að efla lýðræðisvitund og hvetja ungt fólk til að kjósa eftir upplýstri ákvörðun í kjörklefanum í von um að kosningaþátttaka aukist. Kosningaþátttaka ungs fólks jókst í öllum aldurshópum í sveitarstjórnarkosningunum 2018. Kosningaþátttaka jókst einnig í öllum aldurshópum á milli alþingiskosninganna 2016 og 2017, en mest hjá yngstu kjósendunum eða um 9,5%. Þetta eru góðar vísbendingar um árangur #ÉgKýs og nú vitum við að þrátt fyrir að kosningaþátttaka sé enn almennt minni hjá yngri aldurshópum er þátttaka ungs fólks þó að aukast.

Kjörsókn eftir aldri í sveitarstjórnarkosningum

  • 2014
  • 2018

Kjörsókn eftir aldri í
Alþingiskosningum

  • 2016
  • 2017
26
skólar hafa boðað þátttöku sína!

Hvar fara skuggakosningar fram?

Skuggakosningar eða „skólakosningar“ eru settar upp eins og almennar kosningar. Megintilgangur þeirra er að þjálfa þá nemendur sem ekki hafa náð kosningaaldri í að kjósa og undirbúa þá sem hafa aldur til að kjósa í fyrsta sinn. Jafnframt fær ungt fólk reynslu í að skipuleggja og framkvæma hið lýðræðislega ferli kosninga.

Skuggakosningar verða haldnar í 26 framhaldsskólum samhliða alþingiskosningunum þann 9. september. Niðurstöður verða ekki gerðar opinberar fyrr en öllum kjörstöðum hefur verið lokað á kjördag alþingiskosninga þann 25. september.

Hvernig kýs ég?

  • Þú framvísar skilríkjum á kjörstað og færð kjörseðil.
  • Kosningin er leynileg og fer fram í einrúmi.
  • Þú merkir X fyrir framan það sem þú vilt kjósa. Mikilvægt er að gera engar aðrar merkingar á kjörseðilinn því þá telst atkvæðið ógilt. 
  • Að lokum brýtur þú kjörseðilinn saman þannig að letrið snúi inn og setur hann í kjörkassann.

Framkvæmd skuggakosninga

Til að efla lýðræðisvitund og hvetja ungt fólk til að kjósa eftir upplýstri ákvörðun í komandi alþingiskosningum eru allir framhaldsskólar hvattir til að taka þátt. Sú þátttaka felst í að halda lýðræðisviku 6. – 9. september sem endar á skuggakosningum. Nemendur eru hvattir til að kynna sér stefnumál flokkanna og borgararéttindi ungs fólks.

Mælst er til þess að nemendur (málfundar-, nemendafélög eða aðrir hópar innan skólans) skipuleggi og framkvæmi skuggakosningarnar með aðstoð kennara. Hér fyrir neðan er að finna handbók um framkvæmd skuggakosninga, kosningalög, kjörbók og kosningaleiðbeiningar.

Handbókin

Handbók um framkvæmd skuggakosninga.

Hlaða niður handbók 2021

Kosningalög

Kosningin fer fram samkvæmt lögum SÍF og LUF um framkvæmd skuggakosninga.

Hlaða niður lögum um skuggakosningar 2021.

Kjörbók

Hér getur þú hlaðið niður kjörbókinni sem kjörstjórn á að fylla út.

Hlaða niður kjörbók 2021

Kosninga- leiðbeiningar

Skjal til útprentunar fyrir kjörstaði.

Hlaða niður kosningaleiðbeiningum